Με αφορμή τα πρόσφατα δημοσιεύματα για το ενδεχόμενο κατάργησης του Ειρηνοδικείου Σάμης και τη συγχώνευσή του με αυτό του Αργοστολίου, προσπαθήσαμε να κάνουμε μία σύντομη καταγραφή των δεδομένων για μία από τις ελάχιστες υπηρεσίες που έχουν απομείνει στο Δήμο μας.
Αρχικά να αναφέρουμε ότι τα Ειρηνοδικεία εισήχθησαν ως θεσμός στην Ελλάδα το 1828 και στόχος τους είναι η άμεση πρόσβαση των πολιτών στη δικαιοσύνη και η διαφύλαξη της ειρήνης σε μικρής σημασίας διάφορες, χωρίς να απαιτούνται πολύπλοκες δικονομικές διατυπώσεις. Με την πάροδο των χρόνων, την παράλληλη λειτουργία των Πρωτοδικείων και το σταδιακό περιορισμό των υποθέσεων που τα Ειρηνοδικεία εξετάζουν, ξεκίνησε προσπάθεια εξορθολογισμού του θεσμού. Είτε με τη συγχώνευση των δύο δικαστηρίων του πρώτου βαθμού, είτε με τη διατήρηση του θεσμού του Ειρηνοδίκη ως εισαγωγικού βαθμού στη δικαστική επετηρίδα. Έτσι, ενώ το 1969 τα Ειρηνοδικεία έφταναν τα 360, σήμερα λειτουργούν 154, εκ των οποίων τα 63 στις έδρες των οικείων Πρωτοδικείων.
Φέτος το Υπουργείο Δικαιοσύνης συνέστησε μία επιτροπή εργασίας προκειμένου να προτείνει λύσεις για την αναμόρφωση του δικαστικού χάρτη της χώρας που περιλαμβάνει συγχωνεύσεις Ειρηνοδικείων, Πρωτοδικείων και Εφετείων.
Στο πόρισμά της η επιτροπή και με βάση στατιστικά στοιχεία που τα ίδια τα Ειρηνοδικεία έχουν διαθέσει, προτείνει μεταξύ άλλων την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας με την άμεση συγχώνευση των κεντρικών ειρηνοδικείων, αυτών δηλαδή που βρίσκονται στην έδρα του Πρωτοδικείου, με τα οικεία Πρωτοδικεία.
Αυτό αυτομάτως συνεπάγεται τη μείωση του αριθμού των Ειρηνοδικείων κατά 63, ενώ από τα 91 που απομένουν, προτείνεται η κατάργηση – συγχώνευση των 50 και η διατήρηση μόνο όσων πληρούν ορισμένα αντικειμενικά κριτήρια και επιπλέον για εθνικούς ή ιστορικούς λόγους.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι θα πρέπει να διατηρηθούν Ειρηνοδικεία σε νησιά, ή/και απέχουν πάνω από μια ώρα από το πλησιέστερο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ή/και καλύπτουν περιοχές με μεγάλο πληθυσμό, ή/και στεγάζονται σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις, ή/και λόγω του σημαντικού αριθμού των υποθέσεων που εκδικάζουν, συμβάλλουν στην αποσυμφόρηση των μεγάλων Πρωτοδικείων. Η επιτροπή προτείνει δε να ονομάζονται Περιφερειακά Δικαστήρια ή Περιφερειακά Μονομελή Πρωτοδικεία. Επίσης προτείνεται να διατηρηθούν όσα Ειρηνοδικεία λειτουργούν ως έδρα μεταβατικών Πλημμελειοδικείων ή και μεταβατικών πολιτικών Πρωτοδικείων, όπως συμβαίνει σε ορισμένα νησιά.
Όπως αναφέρει η επιτροπή, με την προτεινόμενη κατάργηση – συγχώνευση Ειρηνοδικείων, θα τερματίσει η ύπαρξη δυο διαφορετικών οργάνων πρώτου βαθμού που δικάζουν τις ίδιες σχεδόν υποθέσεις, με την ίδια κατά βάση δικονομία και συχνά με την ίδια χωρική αρμοδιότητα. Επιπλέον, θα τερματίσει η αντιμετώπιση των Ειρηνοδικών ως δικαστών με περιορισμένα καθήκοντα, θα επέλθει καλύτερη κατανομή και αξιοποίηση του δικαστικού προσωπικού και τέλος θα προκύψει σημαντική εξοικονόμηση πόρων.
Στον αντίποδα, αν δεν υπάρξει σχετική πρόνοια, όλες οι αποφάσεις θα εφεσιβάλλονται στο Εφετείο αντί για το Πρωτοδικείο, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Η δημοσιοποίηση της έκθεσης, όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε τη δημόσια αντιπαράθεση του Υπουργείου Δικαιοσύνης με δικαστικούς λειτουργούς και δικηγορικές ενώσεις, με τον αρμόδιο υπουργό να επισημαίνει ωστόσο ότι δεν έχει ακόμη ληφθεί καμία απόφαση και ότι οι προτάσεις της επιτροπής δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Επίσης ανέφερε ότι η όποια απόφαση θα ληφθεί μετά από διάλογο στον οποίο όλοι θα τοποθετηθούν, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Υπενθυμίζουμε ότι το 2012 το Υπουργείο Δικαιοσύνης είχε προχωρήσει στη μείωση των Ειρηνοδικείων από 301 σε 154, με τη συγχώνευση μεταξύ άλλων του Ειρηνοδικείου Ληξουρίου με το Ειρηνοδικείο Αργοστολίου και του Ειρηνοδικείου Ιθάκης με το Ειρηνοδικείο Σάμης, ενώ ακολούθησε η κατάθεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για τον ορισμό μεταβατικής έδρας του Ειρηνοδικείου Σάμης στην Ιθάκη. Ωστόσο, με την υπ’ αριθμόν 352/2013 γνωμοδότηση του Ε΄ Τμήματός του, το ΣτΕ έκρινε παράνομη την ίδρυση μεταβατικής έδρας του Ειρηνοδικείου Σάμης στο Βαθύ, καθώς δεν προκύπτουν, κατά τρόπο συγκεκριμένο και ειδικό, συγκοινωνιακοί ή άλλοι λόγοι που να καθιστούν δύσκολη την πρόσβαση των κατοίκων της Ιθάκης, στη Σάμη.
Από όλα τα παραπάνω, συνάγεται πως δεν έχει ακόμη αποφασιστεί η διατήρηση ή η κατάργηση του Ειρηνοδικείου Σάμης. Ενός οργάνου που εξυπηρετεί ολόκληρη τη βόρεια και ανατολική Κεφαλλονιά, καθώς και τη γειτονική μας Ιθάκη. Στο διάλογο λοιπόν που έχει ξεκίνησε ώστε να προκύψει ο νέος δικαστικός χάρτης της χώρας, θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες και η τοπική μας κοινωνία να πάρουν ξεκάθαρη θέση. Άλλωστε, κλείνοντας όπως ακριβώς ξεκινήσαμε, το Ειρηνοδικείο Σάμης είναι μία από τις ελάχιστες ελάχιστες υπηρεσίες που έχουν απομείνει στο Δήμο μας.
Πηγή: poulatakefalonias.gr
