Πέτρινα σπίτια, παιδιά να παίζουν αμέριμνα και γυναίκες να κουβεντιάζουν κεντώντας και πλέκοντας…
Γραφικά καφενεδάκια με τους άνδρες να πίνουν καφέ στη χόβολη ή ρομπόλα και να συζητούν ζωηρά…
Αρμάκια με αμπέλια και σιτηρά, έργα απλών ανθρώπων του μόχθου που κατάφεραν να δαμάσουν τη γη. Πανέμορφες εκκλησιές με ξυλόγλυπτα τέμπλα και θρησκευτικά κειμήλια μεγάλης αξίας…
Αυτή ήταν η εικόνα των προσεισμικών Πουλάτων με τα ερείπια τους να αποτελούν ακόμη και σήμερα αδιάψευστους μάρτυρες μιας όμορφης, χαμένης, αλλά όχι λησμονημένης εποχής.
Το χωριό μέχρι και τους καταστροφικούς σεισμούς του 1953, ήταν χτισμένο στους πρόποδες του λόφου Κάτω Φρεμούδα λίγα μόλις μέτρα βορειοδυτικά των πρώτων σπιτιών του σημερινού οικισμού και ήταν χωρισμένο σε γειτονιές που έφεραν το όνομα των οικογενειών που ζούσαν εκεί. Είχε στενά πλακόστρωτα ασβεστωμένα καντούνια με πέτρινα, κυρίως δίπατα, κεραμοσκεπή σπίτια με μικρές αυλές γεμάτες κληματαριές, οπωροφόρα δέντρα και λουλούδια.
Στην είσοδο των Πουλάτων υπήρχε η κεντρική πλατεία, θέατρο όλων των εκδηλώσεων της Κοινότητας στην οποία δέσποζε ένας τεράστιος υπεραιωνόβιος πρίνος, ενώ στο τέλος του χωριού υπήρχε και μια δεύτερη μικρότερη.
Τα προσεισμικά Πουλάτα διέθεταν πέτρινο διθέσιο δημοτικό σχολείο, δυο ελαιοτριβεία, αλευρόμυλο, πετροκάμινα, ασβεστοκάμινα και τρεις υπέροχες εκκλησίες, όλες έξω από τα στενά όρια του οικισμού. Τον πολιούχο Άγιο Παντελεήμονα έξω στη θέση που σήμερα βρίσκεται το κοιμητήριο, τον Άγιο Σπυρίδωνα στην κεντρική πλατεία ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο και την Παναγία την Αμυγδαλιώτισσα με πανέμορφο προαύλιο χώρο γεμάτο τριανταφυλλιές. Μετά τους σεισμούς, το τέμπλο και όσες εικόνες της διασώθηκαν, μεταφέρθηκαν στον ομώνυμο κοιμητηριακό ναό.
Οι κάτοικοι του χωριού, αγρότες και κτηνοτρόφοι στην πλειοψηφία τους, δεν έχαναν την ευκαιρία να χορεύουν και να τραγουδούν στις μεγάλες γιορτές υπό τους ήχους του βιολιού και του σκορτσάμπουνου. Του αρχαίου άσκαυλου ή της τσαμπούνας όπως είναι περισσότερο γνωστό στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αλλά και κατά τη διάρκεια των αποκριών, διοργανώνονταν στο χωριό εκδηλώσεις με χορούς και θεατρικά δρώμενα, οι οποίες κορυφώνονταν στη Σάμη με τη συμμετοχή κατοίκων από όλα τα γύρω χωριά.
Τα προσεισμικά Πουλάτα είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα πλέον καλοδιατηρημένα προσεισμικά χωριά της Κεφαλλονιάς και θα μπορούσαν να αποτελέσουν πόλο έλξης τουριστών, αλλά και χώρο διοργάνωσης πολιτιστικών εκδηλώσεων. Μάλιστα, από τον Αύγουστο του 2016 λαμβάνει κάθε χρόνο χώρα, με πρωτοβουλία της νεολαίας, η “Γιορτή Παλιού Χωριού” με ζωντανή μουσική, χορό και τη συμμετοχή όλων των κατοίκων των Πουλάτων.
