Από την έναρξη της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, είχαμε επισημάνει ότι πέραν του προφανούς κινδύνου για την υγεία όλων μας, ο κορωνοϊός θα δοκίμαζε τα όρια αντοχής των εθνικών συστημάτων υγείας, αλλά και της ίδιας της οικονομίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Και πριν αλέκτορα φωνήσαι, ήδη οι συνέπειες είναι περισσότερο από ορατές, με έναν μεγάλο αριθμό κλάδων, μεταξύ των οποίων και ο τουρισμός, να πλήττονται δριμύτατα. Στη χώρα μας μάλιστα, η οποία είχε επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης μετά από μια σχεδόν δεκαετή περίοδο ύφεσης και με τον τουρισμό το 2018 να συμμετέχει άμεσα στη δημιουργία του 11,7% του Α.Ε.Π. και του 16,7% της απασχόλησης, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως ο αντίκτυπος στην οικονομία θα είναι μεγάλος.
Ειδικότερα στην Κεφαλλονιά, με τον τουρισμό να αποτελεί τον βασικότερο πυλώνα της οικονομίας μας με πολύ υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής στη διαμόρφωση του τοπικού μας Α.Ε.Π., οι συνέπειες της δραματικής μείωσης της τουριστικής κίνησης αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερες. Επιπλέον, η ευαλωτότητα του κλάδου σε εξωγενείς παράγοντες όπως επί παραδείγματι πανδημίες, οικονομικές ή συναλλαγματικές κρίσεις, φυσικά φαινόμενα ή πολιτικές αστάθειες, μας υπενθυμίζει το πόσο αντίστοιχα ευάλωτη είναι και η οικονομία μας. Μόνο τυχαίο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι στα χρόνια της κρίσης και δη στην οκταετία 2008-2016 για την οποία διαθέτουμε επίσημα στοιχεία, η συρρίκνωση του πλούτου στον Νομό μας ανήλθε στο 37,1%, έναντι 27,1% σε πανελλήνιο επίπεδο και 30,9% σε επίπεδο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.
Είναι επομένως περισσότερο επίκαιρο από ποτέ, να αποφασίσουμε τι μείγμα οικονομίας θα θέλαμε στον τόπο μας. Μια σχεδόν μονοθεματική οικονομία με εποχικές ως επί το πλείστον εργασίες, ή συνδυασμό υψηλού επιπέδου τουρισμό, συμπεριλαμβανομένων των εναλλακτικών του μορφών, με ταυτόχρονη ανάπτυξη όλων των επιμέρους τομέων της οικονομίας;
Σίγουρα ο τόπος μας διαθέτει αρκετά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα πέραν του αδιαμφισβήτητου φυσικού κάλλους, όπως η κτηνοτροφία με περισσότερα από 190.000 αιγοπρόβατα που παράγουν 16.000 τόνους γάλακτος και 5.500 τόνους τυριού σε 14 τυροκομεία, ή οι ιχθυοκαλλιέργειες με το 9% των παραγωγικών μονάδων της χώρας να βρίσκονται στο Νομό μας. Ωστόσο υπάρχει τεράστιο απόθεμα για περαιτέρω ανάπτυξη στους παραπάνω κλάδους με στοχευμένες δράσεις όπως επιτέλους η αναγνώριση της φέτας μας, η επικαιροποίηση του χωροταξικού, διορθώσεις επί τα βελτίω στο καθεστώς Natura και προφανώς στήριξη των νέων παραγωγών. Επιπλέον, περιθώρια σε τομείς που θα μπορούσαν να παράξουν υψηλού επιπέδου προϊόντα και συνεπώς πλούτο όπως η μελισσουργία (σήμερα στην Κεφαλλονιά υπάρχουν εγκατεστημένες περίπου 17.000 κυψέλες), η οινοποιία με το νησί μας να καμαρώνει για αρκετές ποικιλίες Π.Ο.Π. και η παραγωγή ελαιολάδου που δυστυχώς για άγνωστους λόγους έχει ατονήσει, αν και το Κεφαλλονίτικο λάδι θεωρείται εξαιρετικής ποιότητας με διεθνείς διακρίσεις. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι στην Κεφαλλονιά υπάρχουν περίπου 580 χιλιάδες ελαιόδεντρα που το 2017 παρήγαγαν λιγότερο από 1.000 τόνους λάδι, την ώρα που στη γειτονική μας Ζάκυνθο υπάρχουν περισσότερες από 1,5 εκατομμύριο ρίζες που την ίδια χρονιά παρήγαγαν 5.300 τόνους λάδι. Πρέπει συνεπώς να δοθούν κίνητρα ώστε να ασχοληθούν οι νέοι μας με τον πρωτογενή τομέα με την χρήση σύγχρονων μέσων που θα μειώσουν το κόστος παραγωγής και θα αυτοματοποιήσουν τις διαδικασίες, αλλά και ισχυρά συνεταιριστικά σχήματα που θα δημιουργήσουν αντίστοιχα ένα ισχυρό brand name και καλύτερους όρους για την προώθηση των Κεφαλλονίτικων προϊόντων.
Ταυτόχρονα, είναι αναγκαίο να αναζητηθούν τρόποι για την στήριξη της καινοτομίας και της νεανικής επιχειρηματικότητας από ταλαντούχους ανθρώπους που θα γεννήσουν ιδέες με νέες τεχνολογίες και μεθόδους παραγωγής. Και επειδή δεν υπάρχει πάντα παρθενογένεση στην οικονομία, ας παραδειγματισθούμε από άλλες περιοχές της χώρας που επενδύουν στον αγροδιατροφικό τομέα και στην μεταποίηση. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιους που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν και στον δικό μας τόπο, όπως η αξιοποίηση των υποπροϊόντων των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας, η παραγωγή βοτάνων, χυμών και αναψυκτικών, η επεξεργασία του τυρογάλακτος ή των υπολειμμάτων των ελαιοτριβείων για την παραγωγή φαρμακευτικών και παραφαρμακευτικών προϊόντων, η αποξήρανση καρπών σταφυλιού, ελιάς, φρούτων και λαχανικών για την παραγωγή σνακ, η παραγωγή καλλυντικών από μέλι, η αναβίωση παραδοσιακών καλλιεργειών με σύγχρονες μεθόδους όπως σιτηρά ή κορινθιακή σταφίδα, η παραγωγή βιολογικών προϊόντων ή ποικίλων προϊόντων και υποπροϊόντων από κρέας ή καρπούς όπως τα κούτσουπα που στην Κεφαλλονιά τα συναντά κανείς εν αφθονία, ακόμη και η παραγωγή ζωοτροφών ώστε να περιοριστεί η ανάγκη για εισαγωγές.
Φυσικά το επιχειρείν περιλαμβάνει μια μεγάλη γκάμα εναλλακτικών που θα μπορούσαν να βρουν πρόσφορο έδαφος στην Κεφαλλονιά. Από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με σεβασμό ασφαλώς στο απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον του νησιού μας, μέχρι και την κατασκευή τουριστικών αναμνηστικών της Κεφαλλονιάς που σίγουρα θα διαφοροποιούνται από τα μαζικής παραγωγής και κινεζικής προέλευσης σουβενίρ, που σε όποιο μέρος του κόσμου και αν βρεθείς τα ίδια ακριβώς θα συναντήσεις. Ακόμη και στον τομέα διαχείρισης των αποβλήτων που στην Ελλάδα είναι σχεδόν σε εμβρυακή κατάσταση ή στον κλάδο της εκπαίδευσης που πολλές φορές λησμονούμε τη συμβολή του στην ανάπτυξη βάζοντας οι ίδιοι εμπόδια και προσκόμματα, βλέπε δυσκολία στέγασης φοιτητών προς χάριν του Airbnb.
Η ανάπτυξη μιας οικονομίας βέβαια, στηρίζεται και σε άλλους παράγοντες όπως οι υποδομές, οι δημόσιες επενδύσεις, οι άρσεις των γραφειοκρατικών και όχι μόνο αγκυλώσεων, το δασικό και οι διαδικασίες έναρξης νέων επιχειρήσεων ή ένταξής τους σε ευρωπαϊκά και εθνικά χρηματοδοτικά προγράμματα. Για αυτό και είναι αναγκαίο όλοι οι παράγοντες του Νομού μας να παλέψουν και να διεκδικήσουν την υλοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων μικρών και μεγάλων έργων που θα διευκολύνουν τόσο την καθημερινότητά μας όσο και το επιχειρείν δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για εξέλιξη, θέσεις εργασίας και τελικά πλούτο που θα μένει και θα επανεπενδύεται στον τόπο μας, ανάλογα ασφαλώς και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής του νησιού μας. Πέρα από προσωπικά ή συντεχνιακά συμφέροντα και τυχόν κομματικές πειθαρχίες που αφήνουν απόλυτα αδιάφορους τους πολίτες. Και ας μην ξεχνάμε πως η Κεφαλλονιά διαθέτει ένα σημαντικό κεφάλαιο που επίσης θα πρέπει να αξιοποιηθεί. Ειναι οι απόδημοί της, στους οποίους και πρέπει να δοθούν κίνητρα ώστε να επενδύσουν επιχειρηματικά, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία στον τόπο της καταγωγή τους.
Με αφορμή την υγειονομική κρίση, μήπως έφτασε λοιπόν η στιγμή να σχεδιάσουμε έναν νέο οικονομικό – αναπτυξιακό οδικό χάρτη του νησιού μας; Μήπως θα πρέπει να στραφούμε και σε παραγωγικούς τομείς πέραν αυτών της παροχής υπηρεσιών; Μήπως πρέπει να κάνουμε την οικονομία του νησιού μας περισσότερο ανταγωνιστική και εξωστρεφή και συνεπώς λιγότερο ευάλωτη σε κρίσεις όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα; Εμείς απλώς προβληματισμούς θέτουμε που ελπίζουμε να βρουν ευήκοα ώτα…
Πηγή: poulatakefalonias.gr
