Σπήλαια Χιριδόνι & Σωτήρας

Περίπου 2 χλμ από το χωριό και 1 χλμ από το σπήλαιο Αγγαλάκι, πολύ κοντά στον αγροτικό δρόμο που συνδέει τα Πουλάτα με τον Καραβόμυλο, βρίσκονται τα σπήλαια Χιριδόνι και Σωτήρας, τα οποία αποτελούν μέρος του συμπλέγματος των σπηλαίων της ευρύτερης περιοχής και που κατά τους σπηλαιολόγους αποτελούσαν στο μακρινό παρελθόν ένα ενιαίο τεράστιο σπήλαιο το οποίο με την πάροδο των χιλιετιών πήρε τη μορφή που σήμερα γνωρίζουμε.

Το Χιριδόνι έχει βάθος περίπου 40 μέτρα, μήκος 100 μέτρα και μια κατηφορική είσοδο η οποία καταλήγει σε μια εντυπωσιακή γαλαρία με διάφανο υφάλμυρο νερό και υπέροχους σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Μάλιστα, μετά από σπηλαιοκατάδυση βρέθηκε ότι συνδέεται με το γειτονικό σπήλαιο του Σωτήρα το οποίο έχει βάθος 50 μέτρα και μια μικρή και εξαιρετικά απότομη είσοδο που επίσης καταλήγει σε εντυπωσιακή γαλαρία με υφάλμυρο νερό και πλούσιο διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Τα δύο σπήλαια συνδέονται μέσω υπόγειου αγωγού μήκους 190 μέτρων στον υπάρχουν σπάνια υδρόβια φυτά, ενώ εκτιμάται ότι ζει και ένα μοναδικό στον κόσμο είδος εντόμου που έχει καταφέρει να προσαρμοστεί στη ζωή χωρίς φως. Πρόκειται για την ακρίδα των σπηλαίων που δεν έχει φτερά, ενώ τα μάτια της έχουν ατροφήσει ζώντας σε ένα σκοτεινό περιβάλλον.

Το Χιριδόνι και ο Σωτήρας που πήρε το όνομά του από το φερώνυμο προσεισμικό εκκλησάκι, είναι ουσιαστικά δολίνες, ή αλλιώς μεγάλες μονάδες επιφανειακής καρστικής διάβρωσης. Είναι δηλαδή κοιλώματα που δημιουργήθηκαν από την καταβύθιση του ασβεστολιθικού πετρώματος της περιοχής μας, κυρίως λόγω του βρόχινου νερού που όταν εμπλουτίζεται με άλλα συστατικά όπως το διοξείδιο του άνθρακα, αποκτά έντονη διαλυτική δράση. Όπως επισημαίνεται στη σχετική βιβλιογραφία, φυσικοί σχηματισμοί όπως το Χιριδόνι και ο Σωτήρας δημιουργούνται σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές που περικλείονται από υψηλότερες ράχες, οι οποίες την απομονώνουν από την ατμοσφαιρική κυκλοφορία και την προστατεύουν από τον άνεμο.